Archeometria to interdyscyplinarne pole badawcze, którego specyfika polega na wykorzystaniu teorii, metod i narzędzi nauk ścisłych, w tym chemii, fizyki, biologii czy geologii, w celu badania różnych aspektów życia przeszłych społeczności. W kombinacji z teoriami i metodami tradycyjnej archeologii, skupionej na kontekstualnej analizie zabytków, pozwala nam poszerzać rozumienie przeszłości. Archeometria stosuje różne rodzaje badań materiałowych i biochemicznych nad artefaktami, technologiami, środowiskiem oraz samym człowiekiem, odkrywając ich wzajemne skomplikowane związki i zależności. W szerszej perspektywie umożliwia włączenie rezultatów tych badań do studiów nad historią ludzkich społeczności, kultur i cywilizacji.
Dr Ewelina Miśta-Jakubowska (Lider Zespołu)
Archeometra, ukończyła chemię i archeologię na Uniwersytecie Warszawskim. Tytuł doktora nauk fizycznych uzyskała w Narodowym Centrum Badań Jądrowych gdzie od 2013 roku rozwija zagadnienia związane z aplikacją technik fizycznych w archeologii. Obecnie zatrudniona jest jako Kierownik Laboratorium Archeometrii w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, jej macierzystym miejscem pracy pozostaje Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Otwocku, w którym zajmuje się rozwojem technik obrazowania, w tym neutronowych. Od 2015 roku uczestniczy w pracach Polskiego Konsorcjum dla Badań nad Dziedzictwem Kulturowym (E-RIHS.pl: www.e-rihs.pl) Jest wykładowcą rezydentem na Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej, gdzie prowadzi zajęcia na temat wykorzystania metod instrumentalnych z zakresu inżynierii materiałowej w archeologii. Obszarem jej zainteresowań naukowych jest zastosowanie i rozwijanie technik badań materiałowych w archeologii z podejściem problemowym do zagadnienia. Osobiście jej badania skupiają się wokół okresu wczesnego średniowiecza oraz zagadnień związanych z gospodarowaniem kruszcami. Obecnie jest zaangażowana w prace dotyczące archeologii kruszcowej obszaru obecnego Górnego Śląska.
>>> więcej
Dr hab. M. Nowak, prof. UJ
Studiował w latach 1982-1988 w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stopień doktora uzyskał w roku 1992. Od 1993 zatrudniony w Instytucie Archeologii UJ. W roku 2009 uzyskał stopień doktora habilitowanego, na podstawie monografii, pt. „Drugi etap neolityzacji ziem polskich”. Zainteresowania naukowe dotyczą szeroko rozumianej problematyki neolitu i eneolitu kontynentu europejskiego, wraz z basenem Morza Śródziemnego. W ostatnich latach działalność badawcza dotyczy przede wszystkim procesów neolityzacji strefy wschodniośródziemnomorskiej, strefy bałkańskiej i Europy środkowej, a także dalszych trajektorii rozwojowych społeczności wczesnorolniczych na tych obszarach. Przedmiotem aktywności jest także opracowanie materiałów neolitycznych i eneolitycznych kultur pochodzenia śródziemnomorskiego zachodniej Małopolski, jak również studia nad inwentarzami krzemiennymi epok kamienia i brązu w południowej Jordanii. Realizowane projekty dotyczą w dużym stopniu paleoekonomii, chronologii absolutnej, kontekstów paleośrodowiskowych i identyfikacji surowcowych. W najbliższym czasie planowane jest podjęcie badań nad neolitem preceramicznym w południowej Jordanii.
Dr Piotr Kołodziejczyk
Ukończył studia archeologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, jego praca magisterska nosiła tytuł "Import wyrobów ceramicznych kultury Nagada na stanowiskach północnoegipskich". W 2012 roku uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy doktorskiej pt. "Rola Delty Nilu w kształtowaniu się państwa egipskiego". W latach 2000-2016 był członkiem Polskiej Misji Archeologicznej we Wschodniej Delcie Nilu, która prowadzi wykopaliska w Tell el-Farcha. Brał również udział w badaniach geofizycznych na stanowiskach egipskich, takich jak Abydos, Tell el-Fara'in-Buto, Deir el-Bersha i Tell el-Daba. Uczestniczył także w wielu wykopaliskach w Polsce, na Ukrainie (Ryżanówka) i na Cyprze (Nea Paphos).
Dr Michał Wasilewski
Adiunkt w Zakładzie Archeologii Nowego Świata, geoarcheolog, alpinista. Ukończył geologię na Akademii Górniczo-Hutniczej i archeologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego zainteresowania badawcze ogniskują się wokół możliwości zastosowania badawczych metod nauk o Ziemi w archeologii. W szczególności poświęca uwagę zagadnieniom sedymentologii środowiskowej, tafonomii oraz mineralogiczno-petrograficznym analizom surowcowym. Odbył staże badawcze i szkolenia w Gliwice Absolute Dating Methods Centre (GADAM), na Friedrich-Alexander-Universität (Erlangen-Nürnberg, Niemcy), na Universitatea Babeş-Bolyai (Cluj-Napoca, Rumunia), Egyptian Supreme Council of Antiquities SCA (Kair, Egipt), Instituto Colombiano de Antropologia e Historia (Bogota, Kolumbia). Zajmuje się również zagadnieniami zasiedlenia i wczesnych faz rozwoju kultur Nowego Świata oraz prehistorią Ameryki Południowej. Jest autorem i współautorem kilkudziesięciu artykułów z pogranicza geologii i archeologii. Ma ponadto w swoim dorobku trzy publikacje książkowe. Uczestniczył w licznych ekspedycjach naukowych i sportowych w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Południowej. Jest członkiem Society for Archaeological Sciences (SAS), Society for American Archaeology (SAA) oraz Klubu Wysokogórskiego Kraków (KW). Angażuje się również w działalność popularyzującą naukę.
mgr Karol Dzięgielewski
Karol Dzięgielewski, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, specjalizuje się w archeologii Europy Środkowej I tysiąclecia p.n.e., z naciskiem na transformacje i interakcje kulturowymi w okresie wczesnej epoki żelaza oraz mechanizmy zmian kulturowych, w tym wpływ zmian klimatycznych. Od 2005 roku jest badaczem w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pełnił rolę głównego wykonawcy w kilku grantach, m.in. w projekcie „The Past Societies: Polish Lands from the First Evidence of Human Presence to the Early Middle Ages”. Obecnie pracuje nad kilkoma tematami badawczymi, w tym związanymi z gospodarką i dynamiką osadniczą w zachodniej Małopolsce w okresie od epoki brązu do wczesnej epoki żelaza, transformacjami kulturowymi na Pomorzu we wczesnej epoce żelaza, oraz problematyką skarbów wyrobów metalowych. Od 2018 roku uczestniczy w projektach interdyscyplinarnych, głównie z AGH w Krakowie, skoncentrowanych na archeometrii artefaktów metalowych z terenu Polski. Ostatnio zaangażowany jest także w międzynarodowe projekty archeometryczne, wykorzystujące między innymi analizy izotopów ołowiu i cyny. Jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Archeologów oraz Stowarzyszenia Archeologii Środowiskowej.
Dr Małgorzata Kajzer
Dr Małgorzata Kajzer jest obecnie kierownikiem projektu Narodowego Centrum Nauki Sonatina realizowanym w Ośrodku Archeologii Starożytnej Grecji i Rzymu Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. Projekt ten obejmuje studia nad hellenistyczną i wczesnorzymską ceramiką typu „fine” i „semi-fine” z Nea Pafos i Kurion na Cyprze. W 2020 r. uzyskała tytuł doktora na Wydziale Historycznym UJ na podstawie rozprawy doktorskiej pt. „Produkcja i dystrybucja hellenistyczno-rzymskich lampek oliwnych we wschodnim Basenie Morza Śródziemnego w oparciu o znaleziska z rejonu Nea Pafos na Cyprze”. Swoim projektom nadaje multidyscyplinarny charakter, współpracując z laboratoriami w Grecji i na Cyprze. Jej zainteresowania badawcze, poza archeologią wschodniej części Basenu M. Śródziemnego, obejmują zastosowanie metod laboratoryjnych w studiach nad kulturą materialną, ze szczególnym uwzględnieniem ceramiki i analizy petrograficznej. Istotnym aspektem są próby odtwarzania technologii stosowanych w starożytności oraz organizacji produkcji i dystrybucji ceramiki. Ma na koncie udział w licznych projektach badawczych na Cyprze, Delos, w Turcji, Jordanii, Libanie i Egipcie.
Mgr Jakub Skłucki
Absolwent Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, a od 2021 roku asystent w Zakładzie Archeologii Epoki Kamienia. Stypendysta m.in. fundacji Archaeologica oraz kilkukrotnie Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Doświadczenie wykopaliskowe zebrał na licznych wykopaliskach w Polsce, jak również zagranicą, w tym w Słowacji, Egipcie oraz Izraelu. Jego zainteresowania badawcze oscylują wokół pradziejowej wytwórczości krzemieniarskiej, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Egiptu i Bliskiego Wschodu od Epipaleolitu po Wczesna Epokę Brązu. Wynikiem tych zainteresowań jest przygotowywana praca doktorska pt.: Kontakty Północnego Egiptu i Południowego Lewantu w IV tys. p.n.e. na podstawie zabytków krzemiennych. Ponadto, w skład zainteresowań wchodzi również analiza traseologiczna krzemiennych narzędzi, wykorzystująca mikroskopowe techniki obserwacji i dokumentacji zarejestrowanych śladów użytkowych. W ramach Projektu Mare Nostrum bierze udział w pracach zespołu ds. Archeometrii.